سخن مترجم

برای من سعادتی است که اولین ترجمه‌ی فارسی یک رُمانِ نوِ ترکمنی را در ایران به چاپ می‌رسانم. محتمل است که پیش‌تر و در ایام دورتر داستان کوتاه ترکمنی به فارسی ترجمه شده باشد. ولی مطمئن نیستم که در سال‌های اخیر رُمان نوِ ترکمنی در ایران ترجمه و چاپ شده باشد.

از انتخاب این رُمان برای ترجمه دلایل و انگیزه‌هایی داشتم:

اولین دلیل من در گزینش این رُمان، محیط و تم آشنای آن بود. وقایع و رویداد‌های رُمان در میان ماهیگیران ساحل‌نشینِ ترکمن در کرانه‌ی شرقی دریای خزر روی می‌دهد. چند کیلومتر پایین‌تر و در ساحل ایران ماهیگیران و ساحل‌نشینان ترکمنِ ایرانی نیز به نوعی با مشکلات صید ماهی و مقررات آن درگیری دارند.

اولین انگیزه‌ام هم معرفی رُمان‌نویسی ‌ترکمنی در عصر حاضر بود. این رُمان در سال ۲۰۱۲ به زبان ترکمنی در سوئد چاپ و منتشر شد.

افزون بر اینها، در طول ترجمه مطلع شدم که ترجمه‌ی انگلیسی رُمان در کشورهای انگلیسی‌زبان از جمله در خود انگلستان و استرالیا با استقبال بسیار چشمگیر دوستداران رُمان مواجه شده و نقدهای مثبت در مطبوعه‌های انگلستان در این باره به وسیله‌ی منقدین نوشته شده است. ظاهراً این موفقیت نصیب ترجمه‌ی ترکی‌استانبولیِ اثر در ترکیه نیز شده است.

امید دارم ترجمه و چاپ رُمان «افسانه ‌آیپی» به عنوان اولین رُمانِ نوِ ترکمنی در ایران بتواند در فضای داستان‌نویسی کشور جایی برای خود باز کند و در شناساندن «رُمان‌نویسیِ ترکمنی» به علاقه‌مندان رُمان‌ و صاحبان اندیشه و نظر موفق باشد. باشد که این حرکتِ کوچک در آینده به گام‌های بزرگ تبدیل شود.

در پایان وظیفه‌ی خود می‌دانم از راهنمایی‌ها و مساعدت‌های سرکار خانم توماج‌نیا که مشفقانه و صبورانه در رفع اشکالات ترجمه و مشکلات چاپ تلاش کردند صمیمانه تشکر کنم.

آنّادُردی عنصری ـ گنبد ‌قابوس

       بهمن ۱۳۹۶

در داستانی که پیش رو دارید، زندگی ماهیگیران ترکمنستانی ساکن در کناره‌ی دریای خزر به تصویر کشیده می‌شود. ماهیگیران گرفتار مسئله‌ی ترک اجباری سرزمین آبا و اجدادی خود هستند. با اینکه برنامه‌ی نقل مکان روستائیان با اجبار صورت می‌گیرد، امّا حاکمیت وانمود می‌کند که این کار با رضایت ماهیگیران انجام می‌شود. در این میان شجاع‌ترین ماهیگیر روستا، آراز، با این بی‌عدالتی حکومت به مقابله بر می‌خیزد. مبارزه شدت می‌گیرد.

امّا آنچه که مبارزه‌ی بر حق آدمیان را دشوار می‌سازد. خطایی قدیمی است که مردان دهکده در مقابل یک زن جوان مرتکب شده‌اند. روح زن جوان که به ناحق به مجازات مرگ محکوم شده است، بعد از گذشت چند قرن به روستا باز می‌گردد و از مردان انتقام می‌گیرد... حوادث رمان با کشمکش‌های ابدی نیروهای طبیعی و رویکردهای خرافی توده‌ی مردم در هم می‌آمیزد و تصویری مهیج به نمایش می‌گذارد.

ماجرای غم‌انگیز «داستان آیپی» نه آغازی دارد و نه پایانی. به نظر می‌آید از آن تنها برداشتی بی‌روح به جا مانده است. زندگی کوتاه و مرگ تراژیک زن جوان هیچ وقت و به طور عمقی توجه آدمیان را جلب نکرده است، اما ماهیگیران هر گاه که به دریا می‌رفتند از روح سرگردان زنی که قربانی بی‌عدالتی و خشونت یک حکم شده بود وحشت داشتند و از رویارویی با نشان وابسته به او اجتناب می‌کردند. هم سرنوشت زن و هم نام کامل او هر دو قربانی ترسی بیهوده شده و در تاریکنای قرون مدفون شده‌اند و از او تنها روایتی بر جا مانده است...