کتاب ها » سواد هنری/ کد 248

کتاب سواد هنری

(4 رای)
نویسنده دکتر میرحسین شماخی
ناشر ساکو
تعداد صفحات ۱۵۷
قیمت پشت جلد ۱۳۰,۰۰۰ تومان
قیمت فروش ۱۲۰,۰۰۰ تومان

پیشگفتار

انسان میلیون‌ها سال پیش در آفریقا پا به عرصه هستی نهاد. زادگاه نیاکان نخستین ما در گرم‌دشت‌های آفریقای خاوری واقع شده، جایی که شکافی عظیم در پوستۀ زمین، قارۀ افریقا را به دو بخش تقسیم کرده است. در دشت‌های پوشیده از علف و درختزاران بسیار تنگ زیر خط استوا، مسیر فراگشتیِ (تکاملی) جنس انسان تکامل یافته است.

جنس انسان تقریباً دو میلیون سال پیش صرفاً از هیچ به وجود نیامده است. خاستگاه او به میلیون‌ها سال پیش از آن باز می‌گردد و هر چه بکوشیم خاستگاه او را ژرف‌تر پژوهش کنیم، بیشتر روشن می‌شود که تاریخ حیات ما با تاریخ فرگشتِ (تکامل) جهان جانداران به طور مستقیم در پیوند است. ما محصولی از تکامل طبیعت هستیم. هر چند محصول بسیار غیر معمول و از بعضی جهات نیز ناکامل.

تجهیزات بیولوژیک ما دشواری‌های فراوانی را برایمان فراهم کرده است. ما باید جامه بپوشیم، زیرا سراپا یا کاملاً لخت هستیم. ما باید هنگام راه رفتن از به هم خوردن تعادلمان جلوگیری کنیم، زیرا به رغم اینکه اساساً جزو چهارپایان هستیم، روی دو پای خود ایستاده راه می‌رویم و ما باید توجه زیادی به امر تغذیه خود داشته باشیم، چون تقریباً چیزی به صورت طبیعی برای خوردن ما وجود ندارد.

پس از تکامل حنجره، انسان با مشکل دیگری روبرو گشت: مشکل ارتباط. فاصله‌های جغرافیایی میان انسان‌ها، تغییراتی را در آداب و رسوم و روابط آنها نسبت به دیگر انسان‌های ساکن در نقاط دیگر زمین به وجود آورده بود.

به گونه‌ای که میان انسان ساکن در قطب شمال ـ به عنوان مثال ـ و عموزاده‌های ساکن در قطب جنوبش هیچ وجه اشتراکی جز مواردی که در سطور پیشین به آن اشاره شد وجود نداشت.

هزاران سال گذشت تا انسان خط را ابداع کند. اما همین تفاوت‌های جغرافیایی، اختلاف‌های زیادی را در نشانه‌شناسی‌های ساکنان زمین رقم زده بود. این تفاوت‌ها باعث گوناگونی‌های زیاد در زبان، نوشتار و نوعِ زیست آدمیان شده بود.

هنوز هم در عصر حاضر که میلیون‌ها سال از تولد اولین نوع بشر گذشته برای ارتباط کلامی با هم نوعان خود در سایر کشورها نیاز به دانستن و آموختن نشانه‌های زبانی و گفتاری همدیگر داریم. اما، آیا راه دیگری هست که بدون تحمل سختی‌های آموختن زبان، با عموزاده‌های خود ارتباط برقرار کنیم؟ آری، زبان هنر.

برای احساس همدردی، با مسیح در تابلوی «برافراشتن صلیب» اثر «روبنس» نیاز به آموختن زبان فرانسوی نیست. برای خواندن درد و رنج از چهرۀ مجسمۀ «بردۀ محتضر» اثر «میکلانژ» دانستن زبان ایتالیایی نیاز نیست. برای پرواز خیال همراه با نوای سحرانگیز سمفونی‌های «باخ» صرفاً داشتن حسن شنوایی کافی است. اما به راستی چگونه ممکن است؟ میان آفرینندۀ این آثار با ما نه تنها فرسنگ‌ها فاصله بلکه قرن‌ها اختلاف است. پس چگونه است که همان چیزی را درک می‌کنیم که آنان نیز درک نموده‌اند؟ با اعجاز هنر، هنر زبان و زمان مشترک تمام انسان‌هاست و به یاری آن تحقق رویای «جهان وطنی» ممکن است. خلق هنر و البته در کنار آن درک و خوانش هنری نیازمند «سواد هنری» است. سوادی که میان تمام انسان‌ها با هر نژاد و رنگ و زبان و زمانی مشترک است و با دانستن آن قادریم با تمام انسان‌ها در پهنۀ زمین به گفتگو بنشینیم.

تمام تلاش نگارنده در کتابی که پیش رو دارید توضیح و تفسیر اجمالی الفبایی است که برای این زبان مشترک لازم است. نگارش این کتاب بدون همکاری و مساعدت دوستانی که توانایی و اندیشه‌شان را از من دریغ نکردند میسر نبود. چه دوستانی که منابع ارزشمندی را در اختیارم گذاشتند و چه کسانی که با شکیبایی مطالب هر بخش را با توجه به تخصص خود مطالعه کرده و با ارائۀ پیشنهاداتی سازنده، راه سخت و طولانی نگارش را بر من هموار ساختند.

لازم است تشکر ویژه‌ای از آقای محسن طیبی، دوست هنرمند و فرهیخته‌ام داشته باشم که بدون هیچ منتی و با روی گشاده منابع بسیار ارزشمندی را از کتاب، جزوه و مقالات بسیار و متعدد را در اختیار اینجانب قرار داد تا نگارش مبحث گستردۀ صوت برای من ممکن گردد و همین طور دوستان زیاد دیگری که ذکر نام تمامی آنها در این فرصت کوتاه میسر نیست.

نیک می‌دانم که هیچ اثری خالی از اشکال نیست و همواره مسیر برای بهتر و پربارتر نمودن این اثر فرا روی نگارنده باز است. صمیمانه از تمام اساتید و همکاران دانشگاهی و صاحب‌نظران خواستارم که این حقیر را از نظرات و پیشنهادات سازنده و دلسوزانۀ خود بهره‌مند سازند تا در هر چه پربارتر نمودن این اثر ناچیز مرا یاری کند. سخنم را با گفتۀ زیبایی از «فرانسیسکو گویا» به پایان می‌برم: «خفتن عقل، هیولا می‌پروراند...».

                                               

                                                                                    میرحسین شماخی

     پاییز 95

کتاب «سواد هنری» کاملا منطبق با سرفصلهای دانشگاه جامع علمی کاربردی در 4 فصل تدوین شده است و به طور خلاصه دربرگیرنده مباحث زیر است:

 

 

پیشگفتار 8

فصل 1: مبانی هنرهای نمایشی

داستان.. 12

انواع داستان. 12

پیرنگ یا پلات.. 14

عناصر داستان. 15

کشمکش.. 17

شخصیت.. 17

شیوه‌های پرداخت شخصیت.. 18

گونه‌ها و انواع پیرنگ.. 18

پرداخت صحنه. 19

درونمایه یا تِم. 19

سبک.. 19

جایگاه شخصیت و عمل در فیلمنامه. 19

اصل علت و معلولی در طرح فیلمنامه. 21

ساختاربندی طرح در فیلمنامه. 21

انواع طرح. 23

شیوۀ روایت.. 24

نگاهی اجمالی به عناصر اصلی درک و دریافت روایت سینمایی. 32

تفاوت طرح داستانی و داستان. 33

خودآزمایی فصل اول. 34

فصل 2: مبانی هنرهای تجسمی

مقدمه. 36

تعریف مبانی هنرهای تجسمی.. 37

عناصر و ترکیبات هنرهای تجسمی.. 39

نقطه. 39

خط. 40

سطح. 45

حجم. 49

بافت.. 52

ترکیب‌بندی (کمپوزسیون) 55

انواع ترکیب‌بندی.. 56

ریتم. 62

انواع ریتم. 63

حرکت.. 64

تعادل. 65

 کادر و چارچوب.. 67

تعریف کادر 67

انواع کادر 68

موقعیت عناصر بصری در کادر 70

فضا 71

انواع فضا 71

شکل و فرم. 72

شکل یا فرم. 73

فرم و فضا 74

دیدن و نگاه کردن. 74

دیدن و سنجیدن. 78

خودآزمایی فصل دوم. 84

فصل 3: صدا

گفتار و اندام‌های گفتار 86

گفتار 86

شُش‌ها 87

دیافراگم. 87

نای.. 88

حنجره 88

تارهای صوتی. 89

ساختمان گوش و اندام شنوایی انسان. 89

صوت.. 92

امواج مکانیکی. 92

فرکانس یا بسامد. 94

تقسیمات اصوات بر حسب فرکانس.. 95

آستانۀ شنوایی و آستانۀ دردناکی گوش.. 96

ویژگی‌های اصوات.. 98

صوت ساده 99

صوت مرکب.. 99

نویز 100

صداگذاری در سینما 103

صداگذاری در تلویزیون. 105

هم‌زمانی صدا و تصویر 107

زیبایی‌شناسی کاربرد صدا در تلویزیون و برنامه‌های دیداری و شنیداری.. 109

خودآزمایی فصل سوم. 117

فصل 4: موسیقی

موسیقی چیست؟. 120

موسیقی از دیدگاه بزرگان. 121

زیبایی‌شناسی موسیقی. 122

موسیقی و اجزای آن. 123

صدای غیر موسیقایی (سر و صدا) 124

طبقه‌بندی سازها 124

مشخصه‌های صوت از نظر موسیقایی. 127

نشانه‌های اولیۀ خط موسیقی.. 128

خط موسیقی. 128

ریشۀ تاریخی نظام‌های هجایی و الفبایی. 129

حامل. 130

کلید. 130

خط‌های تکمیلی یا اضافه. 131

شکل نت‌ها 132

نقطه در نت‌نویسی. 134

خط اتصال و خط اتحاد 134

سکوت.. 135

میزان. 136

معنای فاصله در موسیقی. 138

ریتم در موسیقی. 138

ضرب.. 139

آکسان و سنکوپ.. 140

گام در موسیقی. 140

اکتاو یا هنگام. 141

انواع سبک‌ها در موسیقی.. 141

موسیقی کلاسیک.. 142

موسیقی جاز 142

موسیقی بلوز 143

سبک آر اند بی. 143

موسیقی کانتری.. 144

سبک‌های هیپ هاپ/ رپ.. 144

موسیقی الکترونیک.. 144

موسیقی راک و راک اند رول. 145

موسیقی New Age. 145

موسیقی پاپ.. 145

خودآزمایی فصل چهارم. 147

واژه‌نامه‌ فارسی ـ انگلیسی

واژه‌نامه. 150

منابع و مآخذ. 156

نویسنده دکتر میرحسین شماخی
ناشر ساکو
نوبت چاپ دوم
تاریخ چاپ ۱۴۰۰
شابک 978-600-8062-65-3
قطع کتاب وزیری
تعداد صفحات ۱۵۷
قیمت پشت جلد ۱۳۰,۰۰۰ تومان
قیمت فروش ۱۲۰,۰۰۰ تومان
زبان کتاب فارسی
تاریخ ثبت در سایت ۲ دی ۱۳۹۵
شما میتوانید از طریق فرم زیر نظر خود را بیان نمایید:

نام
ایمیل
نظر شما
کد امنیتی (حروف بزرگ و کوچک یکسان است)

دسته بندی موضوعی