پیشگفتار

شاید بتوان گفت که منحصر به فردترین توانایی انسان، اندیشیدن اوست و به واسطه همین اندیشیدن است که اشرافیت او نمود می‌یابد. توانایی خندیدن، سخن گفتن، زندگی اجتماعی و همه توانمندی‌های ما، به پیچیده‌ترین پدیدة جهان یعنی مغز باز می‌گردد. نیم ‌نگاهی به دنیای اطراف، نشان می‌دهد که آنچه موجب ایجاد این تغییر و پیشرفت در زمینه‌های مختلف زندگی شده، کارکرد مغز انسان است.

از ابزار‌سازی، کشف آتش، اختراع چرخ، خط و کشاورزی به عنوان اولین پیشرفت‌های بشر تا کشف برق و اختراع ماشین به عنوان دستاورد‌های بعدی و در نهایت فناوری‌های پیچیده نظیر شاتل، هوش مصنوعی و ... در قرن حاضر همگی زاییدة اندیشه بشر بوده‌اند. اما امروزه با توجه به پیشرفت‌های چشمگیر صنعتی و علی‌رغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه‌های زندگی، بسیاری از افراد در رویارویی با مسائل زندگی فاقد توانایی‌های لازم و اساسی هستند و همین امر آنان را در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگی روزمره و مقتضیات آن آسیب‌پذیر کرده است.

انسان قرن معاصر واژه‌هایی همچون خشم، تنهایی، کمرویی، استرس، اضطراب، افسردگی، شکست، اختلافات زناشویی، درد، بیماری، فقدان و ... را به خوبی می‌شناسد و پژوهش‌های بی‌شماری نشان داده‌اند که بسیاری از مشکلات بهداشتی و اختلالات روانی ـ عاطفی او، ریشه‌های روانی ـ اجتماعی دارند و بسیاری از افراد جامعه با این مشکلات بهداشت روانی دست به گریبانند و به نوعی ریشه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی (بزهکاری، اعتیاد، طلاق، خودکشی و ...) محسوب می‌شوند.

پس مواجهه با چالش‌ها و مشکلات زندگی امری گریزناپذیر بوده و همه ما به نوعی با آنها درگیریم و باید با آنها مقابله کنیم. با این حال هر کسی به شیوه خاص خود به این مسائل پاسخ می‌دهد و این بستگی به مهارت‌ها و توانایی‌های فرد دارد.

انسان‌ها باید بدانند و قطعاً آگاهند که اگر مهارت‌های مقابله با این چالش‌ها را بیاموزند و آنها را در زندگی به کار گیرند، آلامشان التیام یافته و نشاط، شادابی و سلامت روانی خویش را باز‌یافته و به سوی آرامش، تعادل، سازگاری اجتماعی و رفتار‌های انطباقی پیش خواهند رفت. بنابراین شاخص سلامتی روان انسان‌ها، احساس توانمندی است و این توانمندی با مهارت‌های زندگی به دست می‌آید و نکته مهم اینکه، همه این مهارت‌ها قابل فراگیری بوده و می‌توان با صرف وقت، تلاش و تمرین پیگیر و مداوم، آنها را در خود پرورش داده و به خزانه توانایی‌هایمان بیفزاییم.

لازم به ذکر است که آموزش و یادگیری مهارت‌های زندگی، فرآیندی است که باید از زمان شکل‌گیری شخصیت فرد (پیش از دبستان) آغاز و تا زمان رشد و شکوفایی توانمندی‌های فرد (پس از دانشگاه) در بزرگسالی ادامه یابد. انتظار مجموعه‌ای از دانش و مهارت به وسیلة یک جلد کتاب، انتظاری نابجاست و مدعی نیستم که تنها با خواندن این کتاب و عمل کردن به نکات آن، بتوان به هدف یک فرآیند آموزشی چند ساله دست یافت.

علی‌هذا کتاب پیش رو که به گونه‌ای ساده و روان مهمترین مهارت‌های زندگی را شرح می‌دهد، می‌تواند مورد استفاده کلیه دانشجویان، اساتید، روانشناسان، فرهنگیان، روانپزشکان، مدیران، مشاوران، مددکاران اجتماعی، افراد و خانواده‌های در جستجوی این مهارت‌ها قرار گیرد.

امید آنکه کتاب حاضر بتواند گامی هر چند کوچک در شناساندن مهارت‌های زندگی برداشته و علاقه‌‌مندان را مقبول افتد و از آنجا که یقین دارم این اثر به علت کمبود دانایی و توانایی من، عاری از عیب و نقص نیست، مؤلف نیازمند رهنمود‌ها و یاری همة استادان گرانمایه و صاحب‌نظران ارجمند است.

بر خود لازم می‌دانم که از حُسن توجه، سعة صدر و همکاری مدیریت محترم انتشارات ساکو، جناب آقای غلامی و همکارانشان برای چاپ این اثر، کمال امتنان و سپاس را داشته باشم، چراکه بی‌شک بدون تدبیر و برنامه‌ریزی ایشان چنین کاری به نتیجه نمی‌رسید.

  سیامک صبوری

 saboori_ss@yahoo.com   

تابستان 1398

کتاب «   مهارت‌های زندگی (نیازی ضروری اما ناشناخته)  » درده فصل، کاملا منطبق با سرفصل های دانشگاهی تدوین شده است و دربرگیرنده مطالب زیر است:

• کلیات
• مهارت خودآگاهی
• مهارت تصمیم‌گیری
• مهارت حل مسأله
• مهارت ایجاد و حفظ ارتباط مؤثر بین فردی و گروهی
• مهارت همدلی
• مهارت تفکر خلاق
• مهارت تفکر نقاد (انتقادی)
• مهارت مدیریت احساسات و هیجان‌ها
• مهارت مقابله با استرس