کتاب ها » طراحی اجتماع یادگیری/ کد335

کتاب طراحی اجتماع یادگیری/ کد335

(2 رای)
نویسنده اکبر مومنی راد و مرضیه سعیدپور
ناشر ساکو
تعداد صفحات ۴۵۸
قیمت ۸۰,۰۰۰ تومان
بازگشت

پیشگفتار

سازنده‌گرایی یادگیرنده را در قلب فرایند یاددهی ـ یادگیری قرار می‌دهد. رویکرد سازنده‌گرایی قائل به ساخت دانش از سوی یادگیرنده هست و انتقال دانش همچون مظروفی به ظرف ذهن و حافظه یادگیرنده را رد می‌کند. با این حال سازنده‌گرایی همچون طیفی است که باور داشتن به هر نقطه از این طیف می‌تواند تجویز متفاوتی برای عناصر برنامه درسی همچون معلم، اهداف، تعامل، ارزشیابی و راهبردهای یادگیری داشته باشد. به عنوان مثال، در یک سوی طیف سازنده‌گرایی افراطی قرار دارد که وجود هر گونه واقعیت و دانش بیرونی را نفی کرده و ساخت دانش را امری کاملاً فردی می‌داند. در سوی دیگر طیف سازنده‌گرایی شناختی قرار دارد که معتقد به ساخت دانش بیرون از ذهن یادگیرنده می‌باشد اما شکل‌گیری این دانش بیرونی در ذهن یادگیرنده منوط به تعامل وی با مواد یادگیری است. در وسط این طیف هم سازنده‌گرایی اجتماعی قرار دارد که برگرفته از ایده‌های نظریه پردازانی همچون ویگوتسکی است. ویگوتسکی وجود تعاملات اجتماعی را برای ساخت دانش بسیار ضروری و حیاتی می‌داند. در نگاه وی یادگیری سازه‌ای اجتماعی است، یعنی زمانی که فرد وارد شبکه‌ای از تعاملات اجتماعی و معنا‌دار می‌شود، این سازه درون ذهن وی شکل و تثبیت می‌گردد.

اجتماع یادگیری[1] سازه‌ای است که امروزه در سایه توجه به آموزه‌های سازنده‌گرایی اجتماعی مطرح شده است. اجتماع یادگیری باتوجه به تعاملات اجتماعی در محیط‌های یادگیری ایجاد می‌شود. اجتماع یادگیری به معنی به اشتراک‌گذاری دانش، مسائل، دغدغه‌ها، ارزش‌ها، پیشنهادات و فعالیت‌ها در یک حوزه موضوعی خاص از سوی افرادی می‌باشد که به آن حوزه علاقه‌مند هستند و فعالیت می‌کنند. به عبارتی، به گروهی که با آخرین پیشرفت‌های فناوری در حوزه نرم افزارهای تحت موبایل از طریق یک شبکه اجتماعی نرم افزاری با یکدیگر به بحث و تبادل نظر می‌پردازند و دانش و مسائل خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند، می‌توان اجتماع یادگیری گفت.

لازم به ذکر است که زیربنای شکل‌گیری اجتماع یادگیری، اجتماع مبتنی بر عمل[2] می‌باشد. به عقیده ونگر یکی از نظریه‌پردازان اصلی این حوزه، هر فردی بنا به دغدغه و علاقه خود می‌تواند در هر لحظه عضو یک یا چندین اجتماع مبتنی بر عمل باشد. در اجتماع مبتنی بر عمل هر فردی می‌تواند نقش مرکزی یا پیرامونی داشته باشد. یعنی متناسب با اینکه چقدر در این اجتماع فعالیت دارد می‌تواند در مرکز و یا حواشی این اجتماع قرار گیرد. با این حال حضور افرادی که فعالیتی هم در این اجتماع ندارند، مشروع می‌باشد. یعنی برای قرارگیری در این اجتماع نیازی به فعالیت مداوم نیست، حتی افرادی که فعالیت خاصی هم ندارند، می‌توانند از اجتماع استفاده کنند.

در خصوص تفاوت اجتماع یادگیری و اجتماع مبتنی بر عمل می‌توان به این موضوع اشاره کرد که اجتماع یادگیری را می‌توان آگاهانه ایجاد و هدایت نمود. اجتماع یادگیری را می‌توان حول موضوعات آموزش رسمی یا موضوعات آموزشی غیر رسمی شکل داد. همچنین می‌توان با هدایت معلم یا بدون رهبری فردی خاص ایجاد نمود. با این قیدها مطمئناً می‌توان از اجتماع‌های یادگیری مختلفی صحبت کرد. زیرا آنچه در همه این اجتماعات مشترک است حمایت اعضاء از یادگیری گروهی و به اشتراک‌گذاری دانش و دغدغه‌ها حول یک موضوع می‌باشد.

سعی مولفان در این اثر این بوده است که با پژوهشی نظامند در مرحله‌ نخست عواملی را که بر شکل‌گیری یک اجتماع یادگیری تأثیرگذار هستند، شناسایی کرده و سپس برای آن مدلی مفهومی و متناسب با آن مدلی روندی ارائه کنند تا با استفاده از این مدل‌ها و به کارگیری مراحل و راهبردهای پیشنهادی، مربیان بتوانند اقدام به تشکل اجتماع یادگیری و حمایت از آن در آموزش‌های مبتنی بر وب کنند. البته راهبردهای به دست آمده از این پژوهش می‌توانند یاری گر مربیان و جمع‌هایی نیز باشند که به صورت حضوری هم سعی در ایجاد اجتماع یادگیری دارند.

اثر حاضر نتیجه رساله دکتری انجام شده در رشته تکنولوژی آموزشی است که آن را اکبر مومنی راد با راهنمایی استاد گرانقدر دکتر خدیجه علی آبادی دانشیار تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی انجام داده است که در اینجا فرصت را غنیمت شمرده و از راهنمایی‌های ارزشمند این استاد عزیز تشکر می‌کنیم. همچنین از راهنمایی دو استاد بزرگوار جناب آقای دکتر هاشم فردانش و جناب آقای دکتر ناصر مزینی هم که افتخار شاگردی آنها را در یک تیم پژوهشی داشتیم، تشکر می‌کنیم. از خانم مرضیه سعیدپور دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی هم که با دقت نظر بسیار پژوهش اولیه را خوانده و با کوشش‌های منظم فصل‌های نخست را تدوین نمودند و در نهایت ایده اولیه را به زیور قلم آراستند، نهایت تشکر را دارم؛ بدون تردید به سرانجام رساندن چنین کاری بدون برنامه‌ریزی دقیق و داشتن تعهد از طرف ایشان میسر نمی‌گردید.

کتاب در هشت فصل تنظیم شده است که چهار فصل نخست به گونه‌ای مبانی نظری اجتماع یادگیری است و به رساله ذکر شده اضافه گردیده است. چهار فصل بعدی کتاب شرح تفصیلی‌تر روش‌شناسی و نتیجه به دست آمده در رساله دکتری است که متناسب با اهداف پیش‌بینی شده برای کتاب شرح و بسط بیشتری داده شده است.

بدیهی است نوشته‌ای که برای اولین بار تدوین می‌شود، عاری از خطا و اشتباه نخواهد بود. لذا در این راستا، مولفان از خوانندگان عزیز که صاحبان اصلی اثر هستند، تمنا دارند که بر آنها منت نهاده و پیشنهادات و انتقادات ارزنده خویش را از آنها دریغ نفرمایند. در این راستا رایا نامه akbar856@gmail.com در دسترس می‌باشد.

خدایا چنان کن سرانجام کار            تو خوشنود باشی و ما رستگار

 

اکبر مومنی راد و مرضیه سعیدپور

تابستان 1399



[1]. Learning Community

[2]. Community Of Practice

 

کتاب «طراحی اجتماع یادگیری» درهشت  فصل، کاملا منطبق با سرفصل های دانشگاه جامع علمی کاربردی تدوین شده است و دربرگیرنده مطالب زیر است:

 

 

پیشگفتار 8

 

فصل 1: یادگیری در گروه

مقدمه. 12

یادگیری و ماهیت آن. 13

اصول یادگیری.. 15

ابعاد یادگیری.. 21

بُعد اول: چیستی یادگیری.. 21

بُعد دوم: مکان یادگیری.. 24

بُعد سوم: مخاطب یادگیری.. 26

بُعد چهارم: زمان یادگیری.. 30

مراحل تکامل یادگیری.. 32

رویکردهای مختلف یادگیری.. 35

رویکرد یادگیری رفتاری.. 36

رویکرد یادگیری شناختی.. 37

رویکرد یادگیری سازنده‏گرایی.. 41

گروه 45

یادگیری گروهی.. 45

مشخصات یادگیری گروهی.. 48

همبستگی مثبت.. 48

مشارکت فعال. 48

مسئولیت فردی.. 49

تعامل (کنش متقابل) 49

مهارت‌های اجتماعی.. 50

پردازش گروهی.. 51

بازنگری و بازخورد 51

نظریات مرتبط با یادگیری گروهی.. 52

نظریه روان پویا 52

تئوری تعامل.. 56

نظریه تحلیل گروهی.. 58

فواید یادگیری گروهی.. 59

مدل‌های توسعه یادگیری گروهی.. 63

مدل هفت مرحله‌ای توسعه گروهی.. 63

چارچوب پنج مرحله‌ای توسعه گروهی.. 66

نتیجه‌گیری.. 71

 

فصل 2: رویکرد سازنده‌گرایی در فرایند یاددهی – یادگیری

مقدمه. 75

چشم‏انداز تاریخی نظریه یادگیری سازنده‌گرایی.. 75

تعریف رویکرد یادگیری سازنده‌گرایی.. 77

مفاهیم بنیادی رویکرد یادگیری سازنده‌گرایی
. 78

انواع رویکردهای یادگیری سازنده‌گرایی.. 79

سازنده‌گرایی فردی.. 81

سازنده‌گرایی اجتماعی.. 81

سازنده‌گرایی موقعیتی.. 83

سازنده‌گرایی افراطی.. 83

مدل‏های آموزشی برگرفته شده از رویکرد یادگیری سازنده‏گرایی  84

یادگیری مبتنی بر مسأله. 84

آموزش پیوندی.. 84

کارآموزی شناختی.. 85

محیط‏های یادگیری تعمدی.. 85

محیط‏های غنی برای یادگیری اصیل.. 85

اجزای تشکیل‌دهنده محیط یادگیری با رویکرد سازنده‌گرایی  86

یادگیرنده 86

معلم. 88

اهداف.. 89

محیط یادگیری.. 90

تجارب یادگیری.. 91

راهبردهای آموزشی.. 92

تکنولوژی ارتباطی.. 92

منابع. 94

ارزشیابی.. 94

طراحی آموزشی.. 95

مزایای بالقوه محیط یادگیری سازنده‏گرایی.. 99

نتیجه‌گیری.. 99

 

فصل 3: مبانی نظری اجتماع یادگیری

مقدمه. 102

نظریه ساختن‌گرایی اجتماعی یا دیالکتیکی.. 104

منطقه تقریبی رشد. 105

نظریه یادگیری موقعیتی.. 111

رویکرد یادگیری ارتباط گرایی.. 115

نظریه شناخت توزیع شده 118

نظریه انعطاف‌پذیری شناختی.. 119

نظریه یادگیری زایشی.. 120

نظریه یادگیری سازماندهی شده 123

نظریه یادگیری خودتنظیمی و خودهدایتی.. 125

نتیجه‌گیری.. 126

 

فصل 4: اجتماع مبتنی بر عمل

مقدمه. 129

تعریف اجتماع مبتنی بر عمل.. 129

اجتماع. 130

عمل.. 131

اجتماع مبتنی بر عمل.. 132

انواع اجتماعات مبتنی بر عمل.. 141

تمارین وظیفه محور و موضوع محور 141

گروهی از شرکت‌کنندگان حرفه‌ای.. 142

شبکه‌های اجتماعی غیررسمی.. 142

اجتماع دانش سازی.. 142

اجتماعات علاقه گرا 143

اجتماعات راهبردی.. 143

گروه‌های دلفی.. 143

مدیریت دانش... 143

دانش... 144

انواع دانش... 144

1- دانش آشکار 145

2- دانش ضمنی.. 145

3- دانش عمومی.. 145

4- دانش کشف نشده 146

مدیریت دانش... 146

اجزای مدیریت دانش... 146

رمزگذاری.. 147

همکاری.. 147

دسترسی.. 148

چالش تشریک دانش در مدیریت دانش... 148

مدیریت دانش از چشم‌انداز شبکه‌های اطلاع‌رسانی اجتماعی ( وب دو) 150

امتیازات اجتماعات مبتنی بر عمل.. 152

امتیاز هم افزایی.. 152

امتیاز کنش متقابل.. 154

امتیاز یادگیری فردی و تشریک تخصص‌های موجود در اجتماع  154

امتیاز پذیرش تنوع. 156

امتیاز فرهنگ حمایتی.. 156

امتیاز مشارکت در ساخت دانش... 157

امتیاز ساخت اجتماعی دانش... 157

امتیاز توسعه معانی مشترک... 158

عوامل موفقیت اجتماعات مبتنی بر عمل.. 159

وجود و درک اهداف مشترک... 159

رهبری.. 160

انواع فناوری‌ها اطلاعاتی و ارتباطی.. 160

عضویت در اجتماع مبتنی بر عمل و داشتن احساس تعلق به اجتماع  161

رعایت آداب معاشرت و الگوسازی روش‌های برخورد در تمارین اجتماع  162

زبان کاربرپسندانه. 162

زمان. 163

موانع برپایی اجتماعات مبتنی بر عمل.. 163

دیسیپلین موجود 164

سازمان موجود 164

تغییر حضور اجتماعی.. 164

اعتماد 165

انتخاب و کاربرد فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی.. 165

نحوه کاربرد فناوری‌ها 165

عدم آشنایی با سیستم مدیریت یادگیری.. 166

نتیجه‌گیری.. 167

 

فصل 5: اجتماع یادگیری

مقدمه. 171

آموزش حضوری.. 172

آموزش حضوری و اجتماعات یادگیری.. 174

روش مباحثه. 177

یادگیری مشارکتی.. 178

مطالعه گروهی.. 178

یاران در یادگیری.. 179

تفحص گروهی.. 179

انجمن‌های بحث.. 180

جلسات دانش... 180

آموزش الکترونیکی.. 181

آموزش الکترونیکی و اجتماع یادگیری.. 188

تاریخچه اجتماع یادگیری.. 190

اجتماع یادگیری.. 192

انواع اجتماع یادگیری.. 198

اجتماع ساختن دانش... 198

اجتماع برنامه درسی.. 198

اجتماع مبتنی بر عمل.. 199

اجتماع هدف‌ها 199

شناسایی عوامل مؤثر در تشکیل اجتماع یادگیری.. 200

اهمیت یک اجتماع یادگیری موفق.. 203

نیازسنجی.. 205

طراحی.. 206

اجرا 207

ارزشیابی.. 209

نتیجه‌گیری.. 210

 

فصل 6: انواع الگوهای طراحی اجتماع یادگیری

مقدمه. 213

الگو و الگوی طراحی.. 213

ماهیت الگوهای طراحی.. 215

آشنایی با انواع الگوهای طراحی اجتماع یادگیری.. 216

الگوی 5 مرحله‌ای توسعه گروه تاکمن.. 216

الگوی تعادلی بیلز 222

الگوی جامعه‌پذیری گروهی.. 223

چارچوب اجتماع پژوهشی گریسون، آندرسون و آرچر 227

الگوی اجتماع یادگیری سالمون. 235

الگوی مکالمه‌ای لوریلارد 238

یادگیری مبتنی بر مسأله مشترک، یادگیری تلفیقی و اجتماع یادگیری مجازی   240

پژوهش‌های انجام شده در خصوص اجتماع یادگیری.. 242

طراحی اجتماع یادگیری.. 242

مطالعات همبستگی.. 246

مطالعات کیفی (معناکاوی) 249

تأثیر اجتماع یادگیری بر متغیرهای دیگر 252

تأثیر متغیرهای دیگر بر اجتماع یادگیری.. 256

تکوین اجتماع یادگیری.. 258

اجتماع یادگیری به عنوان بستر پژوهش... 262

نتیجه‌گیری.. 265

 

فصل 7: فرایند ساخت و اعتباریابی الگوی پیشنهادی اجتماع یادگیری

مقدمه. 268

فرایند ساخت و اعتباریابی الگوی پیشنهادی اجتماع یادگیری   268

طرح پژوهشی آمیخته. 269

طرح‌های پژوهشی آمیخته. 274

راهبرد اکتشافی متوالی.. 274

روش تحقیق کیفی با اجرای تحلیل محتوای کیفی استقرایی  275

روش تحقیق کمی اجرای طرح چهارگروهی سولومون. 277

مرحله (1)؛ اجرای روش تحقیق کیفی؛ تحلیل محتوای استقرایی  278

روش گردآوری اطلاعات و داده‌ها 282

مقولات به دست آمده 286

مقوله اول؛ معلم. 287

زیرمقوله اول: الگوسازی مشارکت.. 288

زیرمقوله دوم: نظارت.. 289

زیرمقوله سوم: مدیریت.. 289

مقوله دوم: مشارکت.. 291

زیرمقوله اول: مشارکت.. 291

زیرمقوله دوم: تعامل.. 292

زیرمقوله سوم: بازخورد 292

مقوله سوم: حضور اجتماعی.. 293

زیرمقوله اول: آموزشی.. 294

زیرمقوله دوم: ابزاری.. 295

مقوله سوم: دیدارهای حضوری.. 295

مقوله چهارم: زمان. 296

زیرمقوله اول: طول مدت آشنایی.. 296

زیرمقوله دوم: مدیریت زمان. 297

مقوله پنجم: منابع. 297

مقوله ششم: اعتماد 298

زیرمقوله اول: اعتماد 298

زیرمقوله دوم: صداقت.. 299

زیرمقوله سوم: تقدیر 300

مقوله هفتم: پشتیبانی.. 300

مقوله هشتم: ابزار 301

زیرمقوله اول: دسترسپذیری.. 302

زیرمقوله دوم: رابط کاربر 303

مقوله نهم: گروه 304

الگوی مفهومی.. 305

الگوی روندی.. 305

مرحله‌ (2): اجرای روش تحقیق کمی.. 306

بررسی میزان اعتبار درونی الگوی مفهومی و روندی اجتماع یادگیری   307

بررسی میزان اعتبار بیرونی الگوی روندی اجتماع یادگیری   309

نتیجه‌گیری.. 321

 

فصل 8: ارائه الگوی اجتماع یادگیری

مقدمه. 323

ماهیت الگو 324

ماهیت طراحی.. 325

ماهیت آموزش... 325

طراحی آموزشی.. 326

چرا باید طراحی آموزشی انجام شود؟ 326

فرضیات اساسی طراحی آموزشی.. 327

الگوهای طراحی آموزشی.. 330

الگوی مفهومی و الگوی روندی.. 330

الگوی پیشنهادی اجتماع یادگیری مبتنی بر وب.. 331

الگوی مفهومی اجتماع یادگیری.. 333

توضیحات کلی الگوی مفهومی.. 333

توضیح جزئیات الگوی مفهومی.. 334

مقوله اول: معلم. 335

مقوله دوم: مشارکت.. 342

مقوله سوم: حضور اجتماعی.. 352

مقوله چهارم: زمان. 359

مقوله پنجم: منابع. 362

مقوله ششم: اعتماد 366

مقوله هفتم: پشتیبانی.. 371

مقوله هشتم: ابزار 374

مقوله نهم: گروه 398

الگوی روندی (تجویزی) اجتماع یادگیری.. 402

توضیحات کلی الگوی روندی.. 403

توضیح جزئیات الگوی روندی.. 404

نتیجه‌گیری.. 437

کتابنامه. 439

واژه‌نامه  465

نویسنده اکبر مومنی راد و مرضیه سعیدپور
ناشر ساکو
نوبت چاپ یکم
شابک 9786004790932
قطع کتاب وزیری
تعداد صفحات ۴۵۸
قیمت ۸۰,۰۰۰ تومان
زبان کتاب فارسی
تاریخ ثبت در سایت ۲۰ شهریور ۱۳۹۹
شما میتوانید از طریق فرم زیر نظر خود را بیان نمایید:

نام
ایمیل
نظر شما
کد امنیتی (حروف بزرگ و کوچک یکسان است)

دسته بندی موضوعی