کتاب ها » حقوق شهروندی /کد 149
نویسنده | کورش صفرکوپایه |
ناشر | ساکو |
تعداد صفحات | ۲۰۰ |
قیمت پشت جلد | ۱۵۰,۰۰۰ تومان |
قیمت فروش | ۱۳۵,۰۰۰ تومان |
بازگشت |
مقدمه
جنگ جهانی دوم نمونهای بارز از خشونت علیه اموال و اشخاص است که جنایات جنگی اروپاییان در اتحادیه جماهیر شوروی، لهستان، ژاپن، آلمان توسط نازیها بارزترین آنها به شمار میروند. اعمالی از جمله غارت، تجاوز، قطع عضو، قتل و حبس از مردمان اروپا افرادی خشن و سخت ساخت و این رفتارهای خشونت آمیز سالها پس از جنگ جهانی دوم، زمزمه مردم جهان بوده است. پیدایش اعلامیه حقوق بشر جرقهای نو در اذهان عمومی در سطح ملی و بینالمللی بود که یادآور حقوق انسانی و موجب تقلیل انگیزه خشونت انسانی میباشد. بدین وصف کشورها و افراد در جامعه بینالمللی و جوامع داخلی به دنبال آن بودند که در این اعلامیه به حقوق انسانی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، مدنی به صورت خاص و جزیی توجه گردد. این اعلامیه مقدمهای بود برای ظهور حقوق شهروندی در جوامع سیاسی به نحوی که کشورها با در نظر گرفتن این حقوق در قوانین اساسی خود مفاهیم حقوق بشر را به مفاهیم حقوق شهروندی نزدیک نمودند تا جایی که چنین به ذهن خطور کند که حقوق بشر همان حقوق شهروندی است تا این که کتابهایی در این حوزه به رشته تحریر درآمد و آن چنان مطالب به نظریهها و مصادیق حقوق بشر شباهت دارد که گاه حقوقدانان را به تردید میاندازد آیا حقوق بشر و حقوق شهروندی دو مصداق در یک مفهوم است؟ باید برای درک بهتر این تفاوت بین واژه «نوع بشر» و «شهروند» قائل به تفکیک شد.
در فرهنگ لغت، بشر به معنای انسان و مردم است بدون اینکه گویای وابستگی به گروه یا جمعیت خاص داشته باشد. پس هنگامی که از حقوق بشر تعبیری میکنیم یعنی یک انسان را بدون توجه به وابستگی او مورد حمایت قرار میدهیم در حالی که شهروند حکایت از یک رابطه و وابستگی به گروه یا جمعیت یا جامعه دارد. پس هنگامی که از حقوق شهروندی میگویند یعنی حمایت حقوق افرادی مورد بحث قرار میگیرد که وابستگی به یک جمعیت یا جامعه خاص دارد. پرواضح است که منظور، حمایت یک فرد وابسته به جامعه، دارای شکل و قواعد پیچیدهای میباشد چون تعریف این حمایت و این نوع فرد و این جامعه در یک قانون مورد تدقیق قرار گرفته است. بنابراین جامعه مورد نظر یک جامعه معمولی و کوچک نیست بلکه یک جامعه سیاسی و پیچیده است که فرد خود را در ابعاد مختلف مورد حمایت قرار میدهد. پس قدرتی که فردی را در چنین جامعهای مورد حمایت قرار میدهد قدرت عادی نیست زیرا این قدرت، قدرت سیاسی و از برترین قدرتها است. پس چنین تعبیر میشود که شهروند فرد ساکن یک شهر نیست که بدین فرض فرد ساکن روستا از دایره حمایت خارج شود بلکه شهروند هر فردی از یک جامعه سیاسی است که دارای حقوق و وظایف متقابل میباشد. اینجاست که افراد و گروههایی در کشورهای اروپایی به این باور رسیدند که زمان ظلم و تعدی و سکوت در برابر ناملایمات پایان یافته و با اعتراضات خود صاحبان قدرت را متقاعد کردند تا حقوق آنان را که دارای رابطه سیاسی با کشورشان میباشند در ابعاد متعدد مورد حمایت قرار دهند. بدین شیوه قوانین اساسی کشورها با اختصاص دادن فصولی از قانون اساسی این حقوق را مورد شناسایی قرار دادند و به تدریج کشورهای غیر اروپایی که اتفاقا از اعضای جامعه ملل متحد بودهاند آن را پذیرفتند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که مطابق اصل چهارم درصدد است قوانین خود را با تکیه بر موازین اسلامی تهیه و تصویب نماید، با عنایت به تأکیدات و دستورات اسلامی و با تغییراتی در جزئیات این حقوق فصل سوم خود را با عنوان حقوق ملت به حمایت از شهروندان خود اختصاص داده است.
البته در زمینه حمایت از حقوق شهروندان، سازمانها و دستگاههای دولتی و سازمانهای مردم نهاد اقدامات مؤثری را نمودهاند که با گستردگی موضوع ابعاد پیچیده اجرای این نوع از حقوق مستلزم صرف زمان زیادی است. ناگفته نماند حقوقدانان برای آموزش و ترسیم جزییات و ابعاد آن کتابهای زیادی را با عناوین مختلف به چاپ رساندهاند که برخی منابع دانشگاهی و برخی غیردانشگاهی است.
با توجه به اینکه حقوق شهروندی به عنوان یک واحد درسی در دانشگاههای کشور مطرح گردیده و کتابهای موجود بیشتر به مبانی، فلسفه وجودی، ابعاد و تئوریها توجه داشته است، ترغیب گردیدم تا کتابی با مصادیق مفصل و منظم تهیه و به جامعه دانشگاهی تقدیم نمایم. امید است در این مسئولیت رعایت حقوق ادبی و هنری را که حقی قانونی و شرعی برای صاحبان منابع مورد ذکر در این کتاب است به خوبی حفظ نموده باشم در هر صورت چنانچه در ذکر منابع خطایی به نظر رسید و یا کلمه یا واژهای در مباحث، نقل قول از منبعی گردیده که صاحب نظران و اساتید دیگری آن را متعلق به خود میدانند تقاضای عفو و بخشش را از ایشان دارد و امید است با حلالیت ایشان در محضر پروردگار شرمسار ایشان نباشم.
در ضمن از همکاری سرکار خانم دکتر فاطمه محمدیان و برخی از دانشجویان خانمها سحر ابوالحسنی، سعیده صفایی، صبریه کربلایی، آقای بهزاد برزگر رحیمی و سایر همکارانی که اینجانب را در تدوین و تنظیم این اثر یاری نمودهاند، نهایت تقدیر و تشکر را دارم.
و مناللهالتوفیق
کورش صفرکوپایه
بهار سال 1394
کتاب «حقوق شهروندی» براساس سرفصل های مصوب دانشگاه جامع علمی – کاربردی تدوین شده است و دربردارنده مطالب زیر است:
- کلیات
- قوانین و مقررات در حقوق شهروندی
- اشخاص در حقوق شهروندی
- مصادیق حق در حقوق شهروندی
عنوان..................................................................................... صفحه
دیباچه ............................................................................................ 7
مقدمه .............................................................................................. 8
فصل اول: کلیات
حقوق............................................................................................ 12
شهر............................................................................................... 14
شهروند ........................................................................................ 15
تعریف شهروندی....................................................................... 17
مبانی حقوق شهروندی در اسلام.......................................... 19
تاریخچه حقوق شهروندی در اروپا ...................................... 20
تاریخچه حقوق شهروندی در ایران...................................... 21
قبل از انقلاب اسلامی............................................................... 21
بعد از انقلاب اسلامی................................................................ 22
تئوریهای موازی....................................................................... 24
حقوق شهروندی و حقوق شهری.......................................... 24
حقوق شهروندی و حقوق اساسی......................................... 25
حقوق شهروندی و حقوق بشر............................................... 25
حقوق شهروندی و حقوق طبیعی......................................... 27
حقوق شهروندی و حقوق فردی............................................ 29
حقوق شهری و حقوق جمعی............................................... 29
نظریه فردگرایی ........................................................................ 30
نظریه جمع گرایی ................................................................... 30
نظریه بینابین.............................................................................. 31
حقوق شهروندی........................................................................ 32
فصل دوم: قوانین و مقررات در حقوق شهروندی
قوانین بینالمللی....................................................................... 34
معاهدات بینالمللی ................................................................. 34
معاهدات بینالمللی چند جانبه ........................................... 35
معاهدات چند جانبه جهانی ................................................. 35
منشور ملل متحد...................................................................... 36
اعلامیه جهانی حقوق بشر...................................................... 37
میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی 1966 39
میثاق بینالمللی حقوق مدنی سیاسی 1966 ................. 40
اعلامیه جهانی حقوق بشر اسلامی 1948......................... 41
معاهدات چند جانبه منطقهای ............................................. 41
معاهدات بینالمللی دو جانبه ............................................... 42
عرفهای بینالمللی ................................................................ 43
اصول کلی حقوقی ................................................................... 43
تصمیمات قضایی ..................................................................... 44
دکترین ....................................................................................... 44
قوانین داخلی ............................................................................ 44
قانون ............................................................................................ 45
قانون اساسی............................................................................... 46
قوانین عادی .............................................................................. 50
قوانین عادی عام........................................................................ 50
قوانین عادی عام حقوقی......................................................... 50
قوانین عادی خاص .................................................................. 53
قوانین عادی خاص جزایی .................................................... 53
قوانین عادی خاص حقوقی ................................................... 54
قوانین تکمیلی .......................................................................... 55
عرف.............................................................................................. 57
رویه قضایی ................................................................................ 58
دکترین......................................................................................... 58
فصل سوم: اشخاص در حقوق شهروندی
مفهوم اشخاص .......................................................................... 60
انواع اشخاص.............................................................................. 60
اشخاص حقیقی ........................................................................ 60
اشخاص حقوقی......................................................................... 61
اشخاص حقوقی بینالمللی ................................................... 61
کشورها یا دولتها ................................................................... 61
سازمانهای بینالمللی............................................................. 63
سازمانهای بینالمللی دولتی ............................................... 65
سازمانهای بینالمللی غیردولتی......................................... 67
اشخاص حقوقی داخلی .......................................................... 67
رهبری ......................................................................................... 68
قوه مقننه .................................................................................... 70
مجلس شورای اسلامی............................................................. 70
شورای نگهبان قانون اساسی................................................. 71
قوه مجریه ................................................................................... 71
وزارتخانهها ................................................................................. 73
موسسات دولتی......................................................................... 73
موسسه یا نهادهای عمومی غیردولتی................................ 74
شرکتهای دولتی..................................................................... 76
قوه قضاییه .................................................................................. 76
اشخاص حقوقی داخلی مردمی............................................. 77
سازمانهای مردمنهاد............................................................... 77
شوراها ......................................................................................... 78
اشخاص حقیقی......................................................................... 78
فصل چهارم: مصادیق حق در حقوق شهروندی
آزادی .......................................................................................... 80
آزادی عقلی ................................................................................ 81
آزادی اخلاقی ............................................................................ 81
آزادی عرفانی ............................................................................. 81
حقوق ملی و اصول کلی ......................................................... 82
حق برخورداری از نظام جمهوری ....................................... 82
حق برخورداری از نظام اسلامی............................................ 82
حق برخورداری از ولایت ....................................................... 82
حق برخورداری از آراء عمومی و انتخابات ....................... 83
حق دعوت به خیر ................................................................... 83
حق برخورداری از آزادی و استقلال و وحدت و تمامیت ارضی کشور......................... 83
حق برخورداری از وحدت جهان اسلام.............................. 83
حق برخورداری از دین و مذهب رسمی............................ 84
حق برخورداری از پرچم رسمی ......................................... 84
حق برخورداری از زبان رسمی.............................................. 85
حق برخورداری از خط رسمی ............................................ 85
حق برخورداری از مبدا تاریخ رسمی در کشور................ 85
حقوق انسانی و آزادیهای فردی.......................................... 85
حق حیات .................................................................................. 85
حق زندگی.................................................................................. 88
حق کرامت و حفظ ارزش والای انسان ............................. 89
حقوق سیاسی و آزادیهای سیاسی.................................... 90
حق آزادی عقیده ..................................................................... 92
حق آزادی عقیده به معنای عام ........................................... 92
حق آزادی عقیده به معنای خاص........................................ 93
حق آزادی بیان ......................................................................... 95
آزادی بیان به معنای عام ....................................................... 97
حق آزادی بیان به معنای خاص........................................... 98
حق آزادی تشکیل اجتماعات و راهپیماییها............... 100
اهداف اجتماعات و راهپیماییها....................................... 101
شرایط حق تشکیل حق اجتماعات یا راهپیماییها.... 102
حق آزادی تشکیل احزاب و انجمنها............................. 102
حق مشارکت در مسائل مهم............................................. 103
حق تابعیت ............................................................................. 104
حق وجود تابعیت.................................................................. 105
حق اکتساب (تحصیل) تابعیت......................................... 106
حق حفظ تابعیت................................................................... 107
حق ترک تابعیت.................................................................. 108
حقوق اجتماعی و آزادیهای اجتماعی .......................... 108
حق تساوی و برابری ............................................................ 109
حق آزادی انتخاب شغل...................................................... 110
حق امنیت اجتماعی............................................................. 112
مفهوم امنیت اجتماعی......................................................... 112
حق حریم خصوصی.............................................................. 113
حق حریم خصوصی جسمانی........................................... 114
حق حریم خصوصی روانی.................................................. 115
حق حریم خصوصی مکانی ............................................... 115
حریم اطلاعاتی ...................................................................... 116
حریم ارتباطی......................................................................... 116
حق تشکیل خانواده ............................................................ 117
حق خواستگاری..................................................................... 118
حق نامزدی.............................................................................. 119
حق ازدواج و ثمره آن........................................................... 120
حق تعیین اقامتگاه .............................................................. 120
به واسطه حکم قانونی ......................................................... 122
به واسطه حکم قضایی ........................................................ 122
به واسطه توافق....................................................................... 123
حق دارا شدن از آموزش و پرورش رایگان و تحصیلات تکمیلی 124
حق دارا شدن از بهداشت و درمان................................... 125
انواع بهداشت........................................................................... 127
بهداشت عمومی .................................................................... 127
بهداشت فردی......................................................................... 128
بهداشت غذایی....................................................................... 128
بهداشت حرفهای.................................................................... 128
مفهوم امنیت غذایی ............................................................. 129
حق دارا شدن از امنیت غذایی.......................................... 129
حق دارا شدن مسکن متناسب با نیاز.............................. 130
حق دارا شدن از تأمین و رفاه و خدمات اجتماعی...... 132
حقوق فرهنگی و آزادی فعالیتهای فرهنگی................ 136
حق مشارکت در فعالیتهای فرهنگی............................. 136
حق انحصاری و بهره برداری مادی از آثار مالکیت معنوی 137
حقوق مخترع در بهره برداری از آثار مالکیت صنعتی............ 137
حقوق پدیدآورنده در بهره برداری از آثار ادبی و هنری........ 138
حق بهرهمندی از اموال تاریخی و فرهنگی..................... 138
حق بهرهبرداری مادی .......................................................... 140
حق بهرهبرداری مادی ملی.................................................. 140
حق بهرهبرداری مادی فردی............................................... 140
حق بهره برداری مادی فردی ناشی از مالکیت.............. 141
حق بهره برداری مادی فردی ناشی از کشف تصادفی یا اتفاقی 141
حق بهرهبرداری معنوی........................................................ 141
حق برخورداری از تنوع فرهنگی....................................... 142
حقوق زبانی.............................................................................. 142
حقوق شخصی......................................................................... 144
حقوق جمعی........................................................................... 144
حقوق اقتصادی و آزادی فعالیتهای اقتصادی.............. 145
حق مالکیت............................................................................. 145
حق انتفاع................................................................................. 147
حق کسب و کار..................................................................... 147
حق تجارت............................................................................... 148
حق تعاون................................................................................. 148
حق بهرهمندی از انفال، اموال و ثروتهای عمومی................ 148
حق استرداد اموالی که به صورت غیر مشروع از دست رفته 149
حق برخورداری از محیط زیست سالم .......................... 150
کاهش و تحریک لایه ازن.................................................... 150
آلودگی هوا............................................................................... 150
آلودگی آب............................................................................... 151
راههای جلوگیری از آلودگی آبها.................................... 152
تخریب خاک........................................................................... 153
حقوق مصرفکننده .............................................................. 154
حقوق قضایی و امنیت قضایی ........................................... 158
حق دادخواهی یا اقامه دعوا................................................ 158
حق تعقیب ............................................................................. 159
حق دفاع .................................................................................. 160
حق سکوت ............................................................................. 160
حق انتخاب وکیل ................................................................. 160
وکالت اختیاری....................................................................... 161
وکالت تسخیری .................................................................... 161
وکالت معاضدتی .................................................................... 161
وکالت اتفاقی .......................................................................... 161
حق انتخاب وکیل در محاکم حقوقی............................... 162
حق انتخاب وکیل در محاکم کیفری............................... 162
حق برخورداری از دادرسی عادلانه................................... 162
حق امنیت حقوقی................................................................. 163
حق امنیت قضایی ................................................................ 163
حمایت قضایی شهروندان در موارد خاص...................... 165
حمایت قضایی از زنان.......................................................... 165
حمایت قضایی از اطفال....................................................... 165
حمایت قضایی از متهمین بازداشت شده....................... 166
حقوق فردی............................................................................. 166
حقوق اجتماعی...................................................................... 166
فهرست منابع.............................................. 167
ضمیمه اول: قوانین و مقررات....................... 173
ضمیمه دوم: نمونه سوالات............................. 191
ضمیمه سوم: نمودارها.................................. 195
Abstract 199
نویسنده | کورش صفرکوپایه |
ناشر | ساکو |
نوبت چاپ | دوم |
شابک | 978-600-7270-50-9 |
قطع کتاب | وزیری |
تعداد صفحات | ۲۰۰ |
قیمت پشت جلد | ۱۵۰,۰۰۰ تومان |
قیمت فروش | ۱۳۵,۰۰۰ تومان |
زبان کتاب | فارسی |
تاریخ ثبت در سایت | ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۴ |
- دانلود بخش هایی از کتاب حقوق شهروندی (214 کیلوبایت)